Wat is REM slaap en hoe bevorder je deze?

wat is rem slaap

Voor het laatst geüpdate op maart 9, 2023 door Mike

Wat is REM slaap en wat gebeurt er met je lichaam als je geen of niet voldoende REM slaapt krijgt? In dit artikel leggen we uit hoe de slaapcyclus werkt en wat de verschillende slaapstadia met je lichaam doen. We gaan in op de betekenis van REM slaap en het belang van dit bijzondere slaapstadium. Ook geven we tips hoe je je REM slaap kunt bevorderen om uitgerust wakker te worden.

Wat is de betekenis van REM slaap?

REM slaap staat letterlijk voor Rapid Eye Movements slaap. Het is het slaapstadium, waarin je ogen heel snel bewegen en je lichaam rustig is, maar je hersenen juist op volle toeren werken. Je hersenen zijn zelfs bijna net zo actief en snel als overdag, terwijl je lichaam haast niet kan bewegen, op je ogen en genitaliën na. REM slaap wordt daarom ook wel paradoxale slaap genoemd. De tegenstelling tussen je lichamelijke en geestelijke activiteit is namelijk erg groot. Tijdens je REM droom je ook het meest en verwerk je de indrukken van de dag. Meestal zijn je ogen gesloten en volgt dit stadium op diepe slaap.

Hoe ziet onze slaapcyclus eruit?

Iedereens slaapcyclus ziet er anders uit, maar grofweg kunnen we de slaapcyclus indelen in vier stadia.

  1. Inslaapfase
  2. Lichte slaap
  3. Diepe slaap
  4. REM slaap

Een slaapcyclus duurt tussen de anderhalf en twee uur en herhaalt zichzelf ongeveer vier tot vijf keer per nacht bij een normale slaaplengte van zo’n acht uur. De duur van de verschillende stadia verschilt per cyclus. Zo duurt de REM slaap de eerste cyclus gemiddeld korter dan in de latere slaapcycli en kan je ook meteen in je REM slaap terecht komen bij ernstig slaapgebrek. Ook leeftijd heeft invloed op de slaapcyclus. Zo hebben baby’s meer behoefte aan REM slaap dan ouderen. Baby’s spenderen ongeveer zeventig procent van hun slaap aan REM slaap en kinderen de helft, terwijl dit percentage bij volwassenen veel lager ligt.

Gezonde slaapcyclus

De gezonde slaap is een bepaalde mate van on-bewustzijn. De slaap wordt gereguleerd door  de biologische klok, ook wel het dag-nachtrime, biorime of circadiaan ritme genoemd. Dat ritme wordt gereguleerd door de hypothalamus. De biologische klok reageert op lichtprikkels en als het donkerder wordt begint het met de aanmaak van het slaaphormoon melatonine in de pijnappelklier (epifyse). Ten dele is het bioritme erfelijk bepaald.

Een normale slaapcyclus kent 4 slaapstadia en elke slaapcyclus duurt ongeveer 90-120 minuten.  In een goede nacht kan iemand wel 4 tot 5 van die slaapcycli doormaken. Lees meer op:  https://www.hersenletsel-uitleg.nl/gevolgen/niet-zichtbare-gevolgen/slaapstoornis-en-csas

Hoelang duurt REM slaap per nacht?

De duur van REM slaap per nacht is bij iedereen anders en ligt, zoals uitgelegd in bovenstaande alinea, ook aan je leeftijd en de behoefte van het lichaam aan REM slaap. Hoeveel indrukken heeft je lichaam te verwerken en heb je een slaaptekort of ben je goed uitgerust? Gemiddeld neemt de REM slaap in het eerste slaapstadium slechts vijf tot tien minuten in beslag, terwijl het in latere stadia soms wel driekwartier tot een uur duurt. REM slaap bij volwassenen duurt ongeveer een vijfde van de gehele slaapduur. Geen of weinig REM slaap kan ervoor zorgen dat je hersenen oververmoeid raken en je op een later tijdstip andere slaapstadia overslaat en meteen in je REM slaap terecht komt. Zo’n plotselinge REM slaap leidt vaak tot nare dromen.

Wat gebeurt er tijdens de REM slaap?

REM slaap helpt je om indrukken en gegevens te verwerken. Tijdens je REM slaap breek je het stresshormoon cortisol af en herstelt je lichaam zich emotioneel. Dromen gebeurt ook tijdens je REM slaap. Dromen is een manier van je lichaam om indrukken te verwerken en gebeurt daarom vooral in dit slaapstadium. Dromen is ook de reden dat je ogen zo opvallend snel bewegen tijdens de REM slaap. Ze zien allerlei beelden voorbijkomen en volgen deze, terwijl je ogen gesloten zijn. Als je gestrest bent en een slaaptekort hebt, neemt de kans op nachtmerries en onrustig slapen toe. Verder stijgt je bloeddruk en sla je herinneringen op in je langetermijngeheugen. De grote spieren in je armen en benen zijn bij de meeste mensen verlamd, omdat je anders je dromen zou kunnen uitbeelden. Het merendeel van de mensen die wakker wordt tijdens de REM slaap, kan zich zijn dromen herinneren.

Waarom is REM slaap belangrijk?

REM slaap is belangrijk, vanwege de verwerking van gegevens en het emotionele herstel dat plaatsvindt. Als je geen REM slaap hebt, heeft je lichaam niet de kans om de gebeurtenissen van die dag op te slaan in het langetermijngeheugen en het gebeurde te verwerken. Herhaaldelijk geen REM slaap hebben of te weinig REM slaap hebben, kan leiden tot een gedragsstoornis bij gebrek aan tijd voor de hersenen om informatie op te slaan en herinneringen vast te leggen. Meer REM slaap is goed voor je geheugen. Er kan meer kennis worden opgeslagen in het langetermijngeheugen. Ook heb je meer en langere dromen en zijn deze levendiger. Daarbij is REM slaap goed voor je mentale vaardigheden en je emotionele gesteldheid. Dit slaapstadium is dus zeker belangrijk voor je welzijn.

Hoe kun je REM slaap bevorderen?

Wil je een langere REM slaap om je geheugen en emotionele balans te verbeteren? Dan is langer slapen een goede optie. Naarmate je langer slaapt, vinden er meer slaapcycli plaats, waardoor er meer tijd vrij komt voor REM slaap. Zo heb je in de eerste slaapcyclus tijd nodig om in te slapen, waar je deze tijd in latere cycli kunt benutten voor REM slaap. Het is dus niet alleen zaak langer te slapen, maar ook om gedurende de nacht niet te vaak wakker te worden. Doorslapen kun je bevorderen door een regelmatig slaapschema aan te houden, zodat je lichaam weet wanneer het tijd is om actief te zijn en wanneer het tijd is om te rusten. Ook is het raadzaam de twee uur voor het slapen gaan niet te eten of te drinken, zodat je ’s nachts niet gewekt wordt om naar het toilet te gaan of door oprispend maagzuur.

Hoi! Ik ben Esther en ik ben één van de oprichters van Slaapstart. We zijn Slaapstart gestart vanuit onze eigen behoefte aan een betere nachtrust. Ik ben daarom veel gaan lezen over slaapproblemen en adviezen van experts. Het viel me echter op dat er niet echt een goede bron in begrijpbare taal te vinden was die alles samenvat. Vandaar dat wij samen Slaapstart zijn gestart om ook anderen te helpen een betere nachtrust te vinden!